Του Γιάννη Καρούζου, Δικηγόρου-Εργατολόγου
Η πολυαναμενόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού αποτελεί πια πραγματικότητα (ΦΕΚ Β’/2030-21.04.2022).
Ο νέος κατώτατος μισθός είναι 713 € και το νέο ημερομίσθιο 31,85 €.
Αυτό σημαίνει κατ’ αρχάς την άμεση, οριζόντια αύξηση του μισθού όλων όσων εργάζονται με τα ελάχιστα όρια αμοιβής. Έτσι, κάθε εργοδότης που δεν προσαρμόζει το μισθό ανάλογα, διαπράττει παράνομη μη καταβολή δεδουλευμένων, με συνέπειες σε αστικό, ποινικό και διοικητικό επίπεδο. Από εκεί και πέρα, η αύξηση του κατώτατου μισθού συνεπάγεται και μια σειρά άλλων αυξήσεων. Ειδικότερα, αυξάνονται 24 μισθολογικά επιδόματα:
Ωστόσο, οι συνέπειες της αύξησης του κατώτατου μισθού δε σταματούν ούτε εκεί. Μια σημαντική πτυχή του ζητήματος που δεν πρέπει να παροράται είναι οι συνέπειες για α) την προσαύξηση κυριακάτικης εργασίας (και εργασίας στις αργίες), β) την προσαύξηση νυχτερινής εργασίας και γ) την προσαύξηση για την εκτός έδρας απασχόληση.
Οι προσαυξήσεις αυτές στο ελληνικό δίκαιο υπολογίζονται επί του νομίμου και όχι επί του καταβαλλόμενου μισθού- σε αντίθεση π.χ. με την υπερωρία. Ο νόμιμος μισθός ταυτίζεται με τον κατώτατο μισθό σε περίπτωση που η σχέση εργασίας δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής κάποιας συλλογικής σύμβασης, ενώ εάν εμπίπτει, νόμιμο ημερομίσθιο είναι αυτό της συλλογικής σύμβασης, εφόσον όμως αυτό υπερβαίνει τον νομοθετημένο ελάχιστο μισθό.
Έτσι, ο εργαζόμενος την Κυριακή ή επί αργίας, δικαιούται επιπλέον προσαύξηση 75% επί του νομίμου ημερομισθίου, ανεξάρτητα εάν πρόκειται για νόμιμη ή παράνομη εργασία.. Συνεπώς, με τον νέο κατώτατο μισθό των 713 €, και το ημερομίσθιο των 31,85 €, η αμοιβή για εργασία κατά πλήρες ωράριο την Κυριακή ή σε αργία θα ανέλθει στα 55,73 € (προσαύξηση 23,88 €).
Αντίστοιχα, η νυχτερινή εργασία θα αμείβεται με το ημερομίσθιο και προσαύξηση 25% επί του νομίμου ημερομισθίου, δηλαδή με 39,81€ (προσαύξηση 7,96 €), ενώ η αμοιβή για την εκτός έδρας απασχόληση θα ανέλθει στο κανονικό ημερομίσθιο + 1 νόμιμο ημερομίσθιο (δηλαδή 31,85 €) για κάθε ημέρα εκτός έδρας απασχόλησης.
Περαιτέρω, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο οι εργοδότες να «συμψηφίζουν» τον αυξημένο κατώτατο μισθό με πράγματι καταβαλλόμενες ανώτερες αποδοχές. Ακόμη και αν στη σύμβαση έχει δηλωθεί ότι ο εν λόγω εργαζόμενος αμείβεται με τον νόμιμο κατώτατο μισθό, είναι σε κάθε περίπτωση νόμιμο να συνεχίσει να αμείβεται με τις ανώτερες του κατώτατου καταβαλλόμενες αποδοχές. Έτσι, δε χρειάζεται οποιαδήποτε προσαρμογή στην περίπτωση αυτή.
Πέραν τούτου, πρέπει να τονιστεί ότι παρότι έχει ορθώς καταργηθεί η διάκριση υπαλλήλων-εργατοτεχνιτών ως προς την απόλυση, το ημερομίσθιο εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο και είναι σημαντικό να γνωρίζουμε το ύψος του. Παραδείγματος χάριν, οι αποδοχές της άδειας αναψυχής του α.ν. 539/1945 ισούνται με ένα ημερομίσθιο για κάθε ημέρα αδείας. Για άδεια, δηλαδή των 20 εργάσιμων ημερών οφείλονται αποδοχές ύψους 20 ημερομισθίων. Έτσι, για παράδειγμα, οι αποδοχές για άδεια 20 ημερών θα ανέρχονταν σε (31,85 Χ 20) 637 €, χωρίς συνυπολογισμό του επιδόματος άδειας αναψυχής.
Όλα τα παραπάνω ισχύουν από 01-05-2022 και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.