Εργατικό δίκαιο: Μητρώο οργανώσεων για συλλογικές συμβάσεις

Την υποχρέωση των συνδικαλιστικών οργανώσεων εργοδοτών και εργαζομένων να εγγράφονται σε αντίστοιχα μητρώα, προκειμένου να αποκτούν την ικανότητα για συλλογικές διαπραγματεύσεις, προβλέπει μεταξύ άλλων το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας, με σημαντικές αλλαγές στην εργατική νομοθεσία και περαιτέρω στοιχεία ευελιξίας στην αγορά εργασίας.

Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης μιλώντας στην «Κ» έχει ξεκαθαρίσει ότι «το νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του εργατικού δικαίου θα είναι μια σημαντική μεταρρύθμιση με στόχο την προσαρμογή της αγοράς εργασίας στα σύγχρονα ευρωπαϊκά οικονομικά και τεχνολογικά δεδομένα».

Το σχέδιο νόμου είναι έτοιμο και αναμένεται να κατατεθεί προς διαβούλευση και στη συνέχεια προς ψήφιση στη Βουλή αμέσως μετά το Πάσχα. Αλλες αλλαγές που προωθούνται, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η δημιουργία συλλογικών συμβάσεων υποκλάδου, π.χ. ηλεκτρολόγοι ξενοδοχείου, κωδικοποίηση των διατάξεων για την υπερίσχυση των επιχειρησιακών συμβάσεων σε επιχειρήσεις με σοβαρά οικονομικά προβλήματα, διεύρυνση του έργου του ΟΜΕΔ, επίσπευση του δικαστικού ελέγχου αλλά και αποκλειστική απασχόληση από τους δικηγόρους μέλη του.

Οπως επισημαίνουν ειδικοί μιλώντας στην «Κ», ο εκσυγχρονισμός και η διαφάνεια στις συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι αναγκαία, όμως, εφόσον η ικανότητα για συλλογικές διαπραγματεύσεις συνδεθεί με διοικητικές και «γραφειοκρατικού» τύπου διαδικασίες, όπως για παράδειγμα η υποχρέωση των οργανώσεων να υποβάλλουν οικονομικές καταστάσεις προκειμένου να εγγραφούν στο μητρώο, ελλοχεύει ο κίνδυνος να αποκλειστούν συνδικαλιστικές οργανώσεις από το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της συλλογικής διαπραγμάτευσης. Ο δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος μιλώντας στην «Κ» υπογραμμίζει πως απαιτείται εξαιρετικά μεγάλη προσοχή ως προς το πότε κάποιος χάνει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ικανότητά του για συλλογική διαπραγμάτευση –και κατ’ επέκταση για υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας– κυρίως δε όταν η ικανότητα αυτή συνδέεται με διοικητικές – γραφειοκρατικές διατυπώσεις. Στην αντίθετη περίπτωση, ενδέχεται να υπάρχει είτε θέμα συνταγματικότητας είτε και συμβατότητας με διεθνείς συμβάσεις εργασίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες πάντως, η σχετική διάταξη θα προβλέπει ότι η ικανότητα για συλλογικές διαπραγματεύσεις συναρτάται με την εγγραφή των εκπροσώπων στο μητρώο εργοδοτών και εργαζομένων. Για την εγγραφή τους σε αυτό, θα πρέπει να κατατίθενται και να επικαιροποιούνται κατά διαστήματα οι οικονομικές καταστάσεις των οργανώσεων, γεγονός που σύμφωνα με τους ειδικούς επιφέρει διαφάνεια και επιβάλλει συγκεκριμένους κανόνες στη λειτουργία τους. Ειδικά δε για τις εργοδοτικές οργανώσεις, θα υπάρχει πρόβλεψη και για δήλωση του ακριβούς αριθμού εργαζομένων που απασχολούν οι επιχειρήσεις μέλη τους και κατά συνέπεια του συνολικού αριθμού εργαζομένων που εκπροσωπούν.

Με άλλες, σημαντικές διατάξεις που, σύμφωνα με πληροφορίες, θα περιλαμβάνονται στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου:

• Προβλέπεται η δυνατότητα συλλογικών συμβάσεων εργασίας υποκλάδου καθώς και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις κλάδου και υποκλάδου, π.χ. ηλεκτρολόγοι ξενοδοχείου.
• Διατηρείται ως χρόνος παράτασης, ήτοι ισχύος μετά τη λήξη της μιας συλλογικής σύμβασης εργασίας, το τρίμηνο. Πρόκειται για την τρίμηνη περίοδο κατά την οποία ισχύουν οι κανονιστικές διατάξεις της σύμβασης, κυρίως οι προβλέψεις για μισθούς και επιδόματα. Μετά τη λήξη της, διατηρείται η πρόβλεψη για ισχύ του βασικού μισθού καθώς και των 4 βασικών επιδομάτων (ωρίμανσης, τέκνων, επικινδυνότητας και σπουδών).
• Προβλέπεται ότι σε περιπτώσεις επιχειρήσεων με σοβαρά οικονομικά προβλήματα, έπειτα από γνωμοδότηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας (ΑΣΕ) υπερισχύει η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας έναντι της κλαδικής.
• Ορίζεται ότι ο δικαστικός έλεγχος των διαιτητικών αποφάσεων υπάγεται στο μονομελές πρωτοδικείο, αντί του εφετείου που ισχύει σήμερα. Οπως επισημαίνει ο κ. Καρούζος, πρόκειται για σημαντική παρέμβαση που αναμένεται να οδηγήσει σε επίσπευση του δικαστικού ελέγχου όπως προβλέπεται κατά τη διαιτητική διαδικασία, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο αναμονής αλλά και τα δικαστικά έξοδα.
• Οι μεσολαβητές και διαιτητές του ΟΜΕΔ θα διενεργούν και διαδικασίες συμφιλίωσης, επιλύοντας ατομικές εργατικές διαφορές που μέχρι σήμερα υπάγονται στην επιθεώρηση εργασίας.
• Τέλος, προβλέπεται ότι οι μεσολαβητές και διαιτητές στον ΟΜΕΔ θα έχουν 3ετή θητεία, με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αποκλειστικής ενασχόλησης. Πλέον, οι δικηγόροι που θα θελήσουν να απασχολούνται στον ΟΜΕΔ θα πρέπει να αναστέλλουν τη δικηγορική τους λειτουργία.

ΠΗΓΗ: kathimerini.gr

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΣ: Ρούλα Σαλούρου