Ουραγοί στην Ευρώπη οι Ελληνες σε αγοραστική δύναμη

Η Ελλάδα ακόμη δεν μπορεί να ξεπεράσει την «υποβάθμιση» των μνημονίων, με την αγοραστική δύναμη να έχει υποχωρήσει 10 μονάδες από το 2011.

Του Γιάννη Καρούζου, Δικηγόρου-Εργατολόγου

Δέκα μονάδες από την αγοραστική τους δύναμη (κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης) έχουν χάσει οι Έλληνες τα τελευταία 10 χρόνια από το 2011 μέχρι το 2021. Κι ενώ το 2021 τα στοιχεία της Eurostat καταγράφουν μια μικρή αύξηση της αγοραστικής δύναμης συγκριτικά με το 2020 και επί της ουσίας την πρώτη αυξητική τάση μετά το 2011, αυτή δεν είναι αρκετή για να «ξεκολλήσει» την Ελλάδα από την τελευταία θέση της Ευρωζώνης και την προτελευταία της Ευρώπης των 27 αναφορικά με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης.

Τα στοιχεία της Eurostat με τελευταία επικαιροποίηση στις 22 Δεκεμβρίου δείχνουν πως οι Έλληνες έχουν το 64% της αγοραστικής δύναμης του μέσου Ευρωπαίου στην Ευρώπη των 27. Πρόκειται για την τελευταία επίδοση στην Ευρωζώνη και την προτελευταία στην Ε.Ε. των 27. Αντίστοιχα το 2020 οι Έλληνες είχαν το 62% της αγοραστικής δύναμης του μέσου Ευρωπαίου, ενώ το 2011 – όταν δηλαδή ξεκινούσε το επίπονο ταξίδι της εσωτερικής υποβάθμισης μέσω των μνημονίων – το 75% της αγοραστικής δύναμης του μέσου Ευρωπαίου.

Είναι χαρακτηριστικό πως φέτος η Ελλάδα νικάει μόνο τη Βουλγαρία στην Ευρώπη των 27, αφού οι Βούλγαροι έχουν το 57% της αγοραστικής δύναμης του μέσου Ευρωπαίου. Οι Ιταλοί είναι στο 95%, οι Γάλλοι στο 104%, οι Πορτογάλοι στο 75%, οι Γερμανοί στο 120%, οι Ισπανοί στο 83%, οι Λουξεμβούργιοι παραδοσιακά υψηλά στο 268% και οι Σλοβάκοι αμέσως πάνω από την Ελλάδα στο 69%.

Η ενεργειακή κρίση και η κρίση του πληθωρισμού, που αποδεικνύεται πολύ βαθύτερη από όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί, φαίνεται πως δεν επιτρέπει την αναβάθμιση των εισοδημάτων και την αύξηση της αγοραστικής δύναμης του μέσου νοικοκυριού, καθώς η ακρίβεια ροκανίζει τα εισοδήματα που μπορεί να έχουν κάπως αυξηθεί, αλλά αυτή η αύξηση είναι πραγματικά δυσανάλογη συγκριτικά με τις αυξήσεις – «φωτιά» στα βασική είδη πρώτης ανάγκης.

Ενδεικτικά μόνο, αξίζει να αναφερθεί πως ο πληθωρισμός έτρεξε τον Νοέμβριο στην Ελλάδα:

• στο ψωμί με ρυθμό 24,4% ενώ στην Ευρώπη των 27 με 20,4%,
• στο κρέας με 16,6% ενώ στην Ευρώπη των 27 με 17%
• στο γιαούρτι με 27,5% ενώ στην Ε.Ε. των 27 με 24%
• στις πατάτες με 23,2% ενώ στην Ευρώπη των 27 με 19,9%.

Σημαντικές είναι όμως οι αυξήσεις που καταγράφονται και σε άλλα προϊόντα, πέρα από τα τρόφιμα. Ενδεικτικό είναι πως στην κατηγορία «ρούχα και παπούτσια» ο πληθωρισμός έτρεξε τον Νοέμβριο στην Ελλάδα με ποσοστό 11,2%, όταν στην Ε.Ε. των 27 ο μέσος όρος των αυξήσεων στην εν λόγω κατηγορία κυμάνθηκε στο 3,4%.

Αρνητική η αποταμίευση εδώ και 24 μήνες

Όλα τα στοιχεία συνηγορούν στο ίδιο συμπέρασμα. Για παράδειγμα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το εισόδημα και τις δαπάνες των νοικοκυριών αποτυπώνουν την ίδια τάση τους τελευταίους 24 μήνες: η αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών υπερβαίνει την αύξηση του εισοδήματός τους. Ακόμη κι αν αποπληθωριστεί η καταναλωτική δαπάνη και πάλι υπερβαίνει σημαντικά την αύξηση των εισοδημάτων. Και αντίστοιχα πέφτει διαρκώς χαμηλότερα το ποσοστό της αποταμίευσης:

3ο τρίμηνο 2021

• Διαθέσιμο εισόδημα: +6,2%
• Καταναλωτική δαπάνη: +9,9%
• Ποσοστό αποταμίευσης: – 1%

4ο τρίμηνο 2021

• Διαθέσιμο εισόδημα: +7%
• Καταναλωτική δαπάνη: +17,2%
• Ποσοστό αποταμίευσης: – 8,7%

1ο τρίμηνο 2022

• Διαθέσιμο εισόδημα: +3,8%
• Καταναλωτική δαπάνη: +25,9%
• Ποσοστό αποταμίευσης: – 9,3%

2ο τρίμηνο 2022

• Διαθέσιμο εισόδημα: +1,7%
• Καταναλωτική δαπάνη: +20,1%
• Ποσοστό αποταμίευσης: – 14,2%

Κόβουν τις δαπάνες τα νοικοκυριά

Ένας ακόμη δείκτης, τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τον κύκλο εργασιών στο λιανικό εμπόριο είναι ενδεικτικός. Μπορεί ο τζίρος στο λιανεμπόριο τον περασμένο Οκτώβριο να έτρεξε με αύξηση 12,8% συγκριτικά με τον Οκτώβριο του 2021, αλλά η σύγκριση με τον αμέσως προηγούμενο μήνα, τον Σεπτέμβριο του 2022 δηλαδή, δείχνει μείωση τζίρου και μάλιστα 4,3%. Αξίζει ίσως να αναφερθεί πως ο αντίστοιχος δείκτης του 2021 (διαφορά τζίρου στο λιανεμπόριο από τον Σεπτέμβριο στον Οκτώβριο του 2021) είναι στο -1,6% ενώ φέτος σκαρφαλώνει στο -4,3% (σύγκριση Σεπτεμβρίου με Οκτώβριο 2022).

Σε ορισμένα είδη μάλιστα, όπως το εμπόριο ηλεκτρικών οικιακών συσκευών (- 21,6% σε μηνιαία βάση φέτος από -0,8% πέρσι) ή τα παπούτσια (+9,3% σε μηνιαία βάση φέτος από +38,3% πέρσι) η τάση για «φρένο» στις αγορές που δεν είναι ανελαστικές είναι εμφανής.

Το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται στα στοιχεία που θα ανακοινώσει η ΕΛ.ΣΤΑΤ. για την πορεία των καταθέσεων, οι οποίες αυξάνονται μεν σταθερά εντός του 2022 – τάση που μπορεί να οφείλεται και στη διάχυση των «υπερεσόδων» του τουρισμού αλλά και στα υπερκέρδη σε άλλους επιχειρηματικούς κλάδους – αλλά μένει να φανεί τι θα γίνει το 2023…

ΠΗΓΗ: euro2day.gr