Τι αλλάζει για τους εργαζόμενους στον τουρισμό | Τι θα γίνει με τις τριετίες και ποιους αφορά
April 9, 2023Πάσχα 2023: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τις αμοιβές κατά την εορταστική περίοδο
April 11, 2023Ανάμεσα στις πολυάριθμες μεταρρυθμίσεις του ν. 4808/2021 υπήρξε και αλλαγή στη νομοθετική ρύθμιση του διαλείμματος των εργαζομένων.
Έτσι, με το σήμερα ισχύον δίκαιο (άρθρο 165 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου), ο εργαζόμενος δικαιούται διάλειμμα για κάθε εργασία που υπερβαίνει τις 4 συνεχόμενες ώρες, με διάρκεια από 15 έως 30 λεπτά. Επιπλέον, ορίζεται ρητώς ότι το διάλειμμα δεν αποτελεί χρόνο εργασίας. Ακριβώς επειδή το διάλειμμα δεν αποτελεί χρόνο εργασίας, ο νομοθέτης θέσπισε το ανώτατο όριο των 30 λεπτών, ώστε να αποφευχθούν καταστρατηγήσεις των νόμιμων ορίων εργασίας με τεχνητά διαλείμματα, σύμφωνα και με την αιτιολογική έκθεση του νόμου.
Ένα ερμηνευτικό πρόβλημα είναι εάν το ανώτατο όριο των 30 λεπτών μπορεί να ξεπεραστεί μέσω συλλογικής ρύθμισης, ιδίως σε ιδιαίτερα κοπιαστικές εργασίες όπου θεωρείται απαραίτητο. Ο νόμος προβλέπει μεν αρμοδιότητα των εκπροσώπων των εργαζόμενων να διαπραγματεύονται τις λεπτομέρειες χορήγησης του διαλείμματος, συμπεριλαμβανομένης της διάρκειας του (άρ. 160§2 ΚΑΕΔ), χωρίς όμως να διευκρινίζει εάν αυτή η αρμοδιότητα περιορίζεται από την παραπάνω διάταξη νόμου που εισάγει το 30λεπτο ως όριο.
Κατά μια άποψη, που εντοπίζεται και σε Εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας, είναι δυνατόν, δυνάμει του άρθρου 56§2, να υπάρξουν συλλογικές συμβάσεις με τις οποίες εισάγεται διάλειμμα μεγαλύτερο και των 30 λεπτών. Κατά μια άλλη άποψη, το όριο των 30 λεπτών δεν μπορεί ποτέ να ξεπεραστεί, διότι πρόκειται για κανόνα αμφιμερώς αναγκαστικού δικαίου. Ωστόσο, μια τέτοια ερμηνεία αφενός δεν επιβάλλεται από την γραμματική διατύπωση του νόμου, αφετέρου αντιβαίνει στον σκοπό του νόμου και την προσέγγιση του Υπουργείου. Ο σκοπός του νόμου δεν είναι να δημιουργήσει μια ανελαστική ρύθμιση, η οποία αποτυγχάνει να εξασφαλίσει την αναγκαία ανάπαυση σε απασχολούμενους σε ιδιαίτερα κοπιαστικές εργασίες. Άλλωστε, δε θα είχε ιδιαίτερο νόημα να αποτελεί πεδίο συλλογικής διαπραγμάτευσης η διάρκεια του διαλείμματος, εφόσον τα περιθώρια των μερών είναι μόνο να προσδιορίσουν τον χρόνο από τα 15 έως τα 30 λεπτά.
Εν κατακλείδι, ορθότερο είναι να γίνει δεκτό πως το χρονικό όριο του άρθρου 165§1 ΚΑΕΔ αποτελεί μεν κανόνα αναγκαστικού δικαίου ανάμεσα στον εργοδότη και τον εργαζόμενο σε ατομικό επίπεδο -χωρίς δυνατότητα απόκλισης με ατομική συμφωνία- εφόσον δεν υπάρχει ευνοϊκότερη συλλογική ρύθμιση. Επίσης, απόκλιση επί τα χείρω, δηλαδή διάλειμμα κάτω των 15 λεπτών, δεν επιτρέπεται να συμφωνηθεί ούτε με συλλογική σύμβαση, καθώς υπό μια τέτοια εκδοχή ο νόμος θα αποτύγχανε ολωσδιόλου να θέσει ελάχιστα όρια ανάπαυσης των εργαζομένων.
Δικηγόρος Εργατολόγος