Μεταθέσεις ιατρών και οδοντιάτρων κλάδου Ε.Σ.Υ. από άγονες περιοχές. Τι ισχύει – Όλες οι αλλαγές

Της Μαρίας Παππά, Δικηγόρου, Υπ. Δρ. Νομικής Δ.Π.Θ.

Πρόσφατα ψηφίσθηκε και δημοσιεύθηκε ο ν. 5161/2024, στο πλαίσιο του οποίου επήλθαν σημαντικές διευκολύνσεις στο καθεστώς που μέχρι τώρα ρύθμιζε τη δυνατότητα μετάθεσης των ειδικευμένων ιατρών και οδοντιάτρων του κλάδου Ε.Σ.Υ., που υπηρετούν σε άγονες και προβληματικές περιοχές.

Συγκεκριμένα, η παρ. 1 του άρ. 8 του ν. 5161/2024 προβλέπει ότι: «Ειδικευμένοι ιατροί και οδοντίατροι κλάδου Ε.Σ.Υ., μετά τη συμπλήρωση τριών (3) συνολικά ετών πραγματικής υπηρεσίας σε υγειονομικές δομές, οι οποίες βρίσκονται σε προβληματικές και άγονες περιοχές κατηγορίας Α’ ή πέντε (5) συνολικά ετών πραγματικής υπηρεσίας σε υγειονομικές δομές που βρίσκονται σε προβληματικές και άγονες περιοχές κατηγορίας Β’, μετατίθενται υποχρεωτικά έξι (6) μήνες, μετά την υποβολή σχετικής αίτησης, με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Υγείας, διατηρώντας τον βαθμό που κατέχουν στη θέση αυτή, σε υγειονομική δομή οποιασδήποτε περιφερειακής ενότητας της χώρας, εφόσον υπάρχει κενή οργανική θέση της οικείας ειδικότητας».

Για λόγους πληρότητας δε, σκόπιμο κρίνεται να επισημανθεί ότι η παρ. 4 και 5 του άρ. 43 του ν. 1759/1988, – όπως είχε αντικατασταθεί  από το άρ. 29 του ν. 4461/2017 – όριζε ότι: «Ειδικευμένοι ιατροί και οδοντίατροι κλάδου Ε.Σ.Υ., μετά τη συμπλήρωση πέντε (5) συνολικά ετών πραγματικής υπηρεσίας σε νοσοκομεία ή σε αποκεντρωμένες οργανικές μονάδες των Δ.Υ.Πε. άγονων Α’ περιοχών, μετατίθενται υποχρεωτικά ένα (1) έτος μετά την υποβολή σχετικής αίτησής τους, διατηρώντας το βαθμό που κατέχουν στην προηγούμενη θέση τους, σε νοσοκομείο, αποκεντρωμένη μονάδα ή αποκεντρωμένη οργανική μονάδα των Δ.Υ.Πε. οποιασδήποτε Περιφερειακής Ενότητας της χώρας, εφόσον υπάρχει κενή οργανική θέση».

Με μια πρώτη ανάγνωση εύκολα διαφαίνεται η πρόθεση του νομοθέτη να παρέχει διευκολύνσεις – και μάλιστα όχι οικονομικού ενδιαφέροντος – σε όσους ειδικευμένους ιατρούς και οδοντίατρους του κλάδου Ε.Σ.Υ. υπηρετούν σε άγονες περιοχές. Συγκεκριμένα, όχι μόνο μειώνεται ο χρόνος της παρεχόμενης πραγματικής υπηρεσίας του ενδιαφερόμενου σε άγονη περιοχή κατηγορίας Α’ από πέντε (5) σε τρία (3) έτη, αλλά περιορίζεται σημαντικά και ο χρόνος πραγματοποίησης της μετάθεσης του σε έξι (6) μήνες, αντί του έτους που προβλεπόταν. Ακόμη όμως και με τον νέο νόμο η πενταετής παροχή πραγματικής υπηρεσίας διατηρείται για όσους υπηρετούν σε άγονες περιοχές κατηγορίας Β’.

Η διάκριση δε των περιοχών σε προβληματικές και άγονες περιοχές κατηγορίας Α’ και Β’ αφορά την ένταση των κατά τα λοιπά ιδιαίτερα οξυμένων κοινωνικών, γεωγραφικών, συγκοινωνιακών και οικιστικών συνθηκών.

Και ναι μεν αυτού του είδους οι διευκολύνσεις συντείνουν πρωτίστως στην προσέλκυση και ακολούθως στην παραμονή ειδικευμένων ιατρών και οδοντιάτρων κλάδου Ε.Σ.Υ. στις περιοχές αυτές, που αναντίρρητα χρήζουν – λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους- στελέχωσης από το αναγκαίο προσωπικό, ευλόγως όμως δημιουργείται ο προβληματισμός αν και πως μπορεί να αποδεσμευτεί ένας ειδικευμένος ιατρός ή οδοντίατρος του κλάδου Ε.Σ.Υ. σε συντομότερο – από τον οριζόμενο εκ του νόμου- χρόνο παρεχόμενης πραγματικής υπηρεσίας, εφόσον συντρέξει σπουδαίος προσωπικός λόγος.

Υπό το πρίσμα αυτό, δημιουργείται η εντύπωση ότι ο νόμος παραγνωρίζει εξαιρετικές περιστάσεις που μπορούν να λάβουν χώρα κατά τη διάρκεια της παρεχόμενης υπηρεσίας σε προβληματικές και άγονες περιοχές. Όμως, ο ΥΚ, ο οποίος λειτουργεί συμπληρωματικά με τους ειδικότερους νόμους που ρυθμίζουν την κινητικότητα των ειδικευμένων ιατρών και οδοντιάτρων του κλάδου Ε.Σ.Υ. στο άρ. 67 στην παρ. 8 ορίζει ότι: «Επιτρέπεται κατ΄ εξαίρεση η μετάθεση {…..} για σοβαρούς προσωπικούς λόγους».

Είναι ωστόσο επιτρεπτή η αναλογική εφαρμογή του ΥΚ συνδυαστικά με το ν. 5161/2024 ή ορθότερα μας παρέχει ο συνδυασμός αυτός ασφαλή εχέγγυα για την επιτυχή έκβαση μιας αίτησης μετάθεσης εν είδη σοβαρών προσωπικών λόγων;

Σημειωτέον δε ότι η κατ’ εξαίρεση μετάθεση δεν είναι υποχρεωτική για τη Διοίκηση, αλλά εναπόκειται στη διακριτική της ευχέρεια, εν αντιθέσει με την παρ. 1 του άρ. 8 του ν. 5161/2024 όπου η μετάθεση είναι υποχρεωτική με την πλήρωση των τιθέμενων εκ του νόμου προϋποθέσεων, ήτοι της παρόδου της οριζόμενης ανά περίπτωση χρονικής διάρκειας.

Ωστόσο, η αναλογική αυτή εφαρμογή διατάξεων του ΥΚ, είναι και η μόνη που επιτρέπει την επίκληση ιδιαίτερων σοβαρών λόγων που μπορεί συντρέξουν κατά τη διάρκεια της παρεχόμενης υπηρεσίας εκ μέρους ειδικευμένων ιατρών και οδοντιάτρων κλάδου Ε.Σ.Υ. σε άγονες και προβληματικές περιοχές, και πάντως πριν τη συμπλήρωση του οριζόμενου εκ του νόμου χρονικού διαστήματος που δικαιούνται μετάθεση.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πρακτική εφαρμογή είναι και αυτή που θα αναδείξει την τυχόν αβλεψία ή ακόμη και το κενό ρύθμισης μιας τέτοιας εξαιρετικής περίστασης που δεν προβλέπει η ειδικότερη νομοθεσία.