ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΕ

Αλλαγές στο Ασφαλιστικό σε δύο φάσεις προωθεί η κυβέρνηση. Η πρώτη θα αφορά την εναρμόνιση του Νόμου Κατρούγκαλου στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που αναμένεται να ανακοινωθούν έως το τέλος Αυγούστου και αφορούν την καταβολή αναδρομικών στις κύριες και επικουρικές συντάξεις για το διάστημα από τον Ιούλιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016. Οι ρυθμίσεις που θα νομοθετηθούν θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2020.Η δεύτερη φάση, που θα οδηγήσει και στην ουσιαστική αλλαγή του Νόμου Κατρούγκαλου, θα έχει κύρια χαρακτηριστικά τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών σε βάθος τετραετίας και την αντικατάσταση της υποχρεωτικής ασφάλισης για επικουρική σύνταξη και εφάπαξ από επαγγελματικά ταμεία σύμφωνα με το πρόγραμμα της ΝΔ.

Πρόκειται για τον κορμό των αλλαγών στο Ασφαλιστικό που θα συμπεριληφθούν στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης που θα ανακοινωθούν στη Βουλή και τις οποίες ήδη επεξεργάζεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Παρότι είναι πρόωρο να μιλά κανείς για σχέδιο, παρά μόνο για προγραμματικές θέσεις, τόσο ο υπουργός Γιάννης Βρούτσης όσο και ο υφυπουργός Νότης Μηταράκης κάνουν τις πρώτες κινήσεις τεστάροντας ταυτόχρονα τις οικονομικές δυνατότητες του ΕΦΚΑ, όσο και την απήχηση που βρίσκουν οι προτάσεις τους.

Τι θα γίνει με τα αναδρομικά

Κορυφαίες πηγές του υπουργείου σημειώνουν μιλώντας πρός το Βήμα ότι «το νέο ασφαλιστικό νοµοσχέδιο µε όλες τις αλλαγές θα έλθει στη Βουλή µετά τη δηµοσίευση των κρίσιµων αποφάσεων του ΣτΕ για µια σειρά από επιµέρους µεταρρυθµίσεις του Νόµου Κατρούγκαλου».

Και αυτές είναι ο επανυπολογισµός των παλαιών συντάξεων, κύριων και επικουρικών, η ενοποίηση όλων των Ταµείων, οι εισφορές των ελεύθερων επαγγελµατιών.

Βέβαια η πιο κρίσιµη απόφαση θα είναι αυτή για τη συνταγµατικότητα του επανυπολογισµού κύριων και επικουρικών συντάξεων, καθώς θα δείξει το εύρος των αναδροµικών που διεκδικούν 2,5 εκατοµµύρια συνταξιούχοι.

Επίσης, ιδιαίτερη σηµασία θα έχει η απόφαση για τις επικουρικές συντάξεις, καθώς ο επανυπολογισµός συνδυάστηκε µε περικοπές για 250.000 συνταξιούχους.

Εκπεφρασµένη πρόθεση της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας είναι να σεβαστεί την απόφαση του ΣτΕ, γεγονός που οδηγεί στο συµπέρασµα πως τα όποια αναδροµικά θα πρέπει να επιστραφούν σε δόσεις. Το επικρατέστερο, πάντως, σενάριο προβλέπει να δοθούν αναδροµικά για ένα 10µηνο (Ιούλιος 2015 έως Μάιος 2016).

Κατόπιν τούτων, δηλαδή των αποφάσεων του ΣτΕ, η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει για το εύρος των αλλαγών και τον χρόνο υλοποίησής τους στο ασφαλιστικό σύστημα. Επί του παρόντος, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι οι προτεραιότητες είναι συγκεκριμένες.

Νέο μοντέλο στις επικουρικές

Η µεγαλύτερη µεταρρύθµιση ετοιµάζεται στην επικουρική, όπου αναµένεται να αλλάξει ριζικά το µοντέλο προς ένα πλήρως κεφαλαιοποιητικό σύστηµα, µε αναβαθµισµένο τον ρόλο του ιδιωτικού τοµέα. Το νέο σύστηµα ασφάλισης αναµένεται να ισχύσει για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας και πρωτοασφαλίζονται από 1.1.2021 και µετά. Δεν θα αφορά δηλαδή τους σηµερινούς ασφαλισµένους.

Κάθε εργαζόµενος αναµένεται να µπορεί να επιλέγει να ασφαλιστεί µε ατοµική µερίδα στο ΕΤΕΑΕΠ – το δηµόσιο Ταµείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών – ή σε κάποιο επαγγελµατικό επικουρικό ταµείο που θα λειτουργεί από µη κρατικούς φορείς υπό την εποπτεία του υπουργείου Εργασίας, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Τράπεζας της Ελλάδος.

Στο νέο σύστηµα επικουρικής θα είναι αναβαθµισµένος ο ρόλος του ιδιωτικού τοµέα (π.χ. ασφαλιστικές εταιρείες τραπεζών, ιδιωτικές ασφαλιστικές). Οι εισφορές του εκάστοτε εργαζοµένου δεν θα χρησιµοποιούνται για την πληρωµή των σηµερινών επικουρικών συντάξεων (αναδιανεµητικό σύστηµα), αλλά θα κεφαλαιοποιούνται στον ατοµικό του «κουµπαρά» και ο ασφαλισµένος θα παρακολουθεί την απόδοση των εισφορών του.

Στο τέλος του ασφαλιστικού του βίου ο εργαζόµενος θα εισπράξει το κεφάλαιο του «κουµπαρά» του µε τη µορφή εφάπαξ ή µε τη µορφή µηνιαίας επικουρικής σύνταξης. Δεν προβλέπεται να αλλάξουν τα σηµερινά επίπεδα εισφορών επικουρικής ασφάλισης που είναι 6,5% (3,25% για τον εργοδότη και 3,25% για τον εργαζόµενο).

Ποσοστά αναπλήρωσης στις κύριες συντάξεις

Στόχος της νέας πολιτικής ηγεσίας είναι η αναδιάρθρωση των ποσοστών αναπλήρωσης που καθορίζουν το ύψος της ανταποδοτικής σύνταξης με σκοπό τη βελτίωση των συντάξεων µετά την 25ετία ασφάλισης.

Σήµερα η κλιµάκωση των ποσοστών αναπλήρωσης ξεκινά από 0,77% ετησίως για την πρώτη 15ετία και κορυφώνεται στο 2% ετησίως για 40ετία και άνω. Μια αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης για όσους έχουν πολύ χρόνο ασφάλισης θα οδηγούσε σε µεγαλύτερη ανταποδοτικότητα τις µεσαίες και υψηλές συντάξεις.

Για παράδειγµα, µε συντάξιµες αποδοχές 1.500 ευρώ (µετράνε τα χρόνια από το 2002 και µετά) και 39 χρόνια ασφάλισης η ανταποδοτική σύνταξη σήµερα είναι 612 ευρώ. Με µια αύξηση της αναπλήρωσης κατά δύο ποσοστιαίες µονάδες η ανταποδοτική σύνταξη διαµορφώνεται στα 642 ευρώ.

Μείωση εισφορών κύριας ασφάλισης

Ο καθορισμός των ποσοστών αναπλήρωσης θα εξαρτηθεί και από τις τελικές αποφάσεις για το ύψος των εισφορών που καταβάλλονται. Το προεκλογικό σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει μείωση των εισφορών κύριας σύνταξης κατά 25% σε βάθος τετραετίας με στόχο οι εισφορές – εργοδοτικές και εργατικές – να πέσουν έτσι από το 20%, που είναι σήµερα, στο 15% ως το 2023. Η σταδιακή 4ετής µείωση αναµένεται να ξεκινήσει από το 2020 µε στόχο να ολοκληρωθεί το 2023.

Ενα σενάριο προβλέπει την ισόποση µείωση των εισφορών κάθε χρόνο, δηλαδή την αποµείωση κατά 1,25 ποσοστιαίες µονάδες κατ’ έτος έως το 2023. Αλλο σενάριο προβλέπει σύνδεση της µείωσης των εισφορών µε τον ρυθµό ανάπτυξης της χώρας, ενώ ένα τρίτο σενάριο θέλει εµπροσθοβαρή µείωση από το 2020 µε στόχο ένα «αναπτυξιακό σοκ», προσέλκυση επενδύσεων και δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Ολα βέβαια θα εξαρτηθούν από την οικονομική κατάσταση του ΕΦΚΑ και τους θεσμούς που έχουν (ακόμη) τον τελευταίο λόγο.

πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ

ρεπορτάζ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΔΗΣ