ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ

 Του Δικηγόρου Δεληγιάννη Αντώνιου – Αλέξανδρου*

Μη Έγκαιρη Καταβολή Εργοδοτικών και Εργατικών Εισφορών – Αναστολή Ποινικής Δίωξης – Αναστολή Παραγραφής – Αναστολή Αναγκαστικής Εκτέλεσης.

Ο νόμος 4469/2017 εισήγαγε τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών, ο οποίος αποτέλεσε μια πρώτη προσπάθεια, ούτως ώστε να βρεθεί μία λύση εξυγίανσης των εταιρειών που είχαν συσσωρευμένα χρέη από την εποχή της βαθειάς οικονομικής κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό χιλιάδες επιχειρήσεις έκαναν αιτήσεις υπαγωγής στον νέο αυτό θεσμό, ο οποίος σε αντιδιαστολή με την μέχρι τότε λογική των Ρυθμίσεων των 120 Δόσεων, στόχευε να δώσει λύση ρυθμίζοντας συνολικά τα χρέη τους έναντι του συνόλου των πιστωτών.

Σημαντική ήταν η πρόβλεψη του Ν.4469/2017, για τους οφειλέτες των ασφαλιστικών ταμείων και ειδικότερα για τους κατηγορουμένους της πράξης της Μη Έγκαιρης Καταβολής Εργοδοτικών και Εργατικών Εισφορών, καθώς ο νόμος 4469/2017 προέβλεπε εκτός των άλλων, ότι από την αποστολή της πρόσκλησης από τον συντονιστή της διαδικασίας προς τον Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, αναστέλλεται η ποινική δίωξη για το συγκεκριμένο αδίκημα.

Αυτό επί της ουσίας στην δικαστηριακή πρακτική ενώπιον του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου σημαίνει, ότι οι κατηγορούμενοι που έχουν καταφύγει στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, αιτούνται και λαμβάνουν από το δικαστήριο αναβολές, μέχρι να περατωθεί η χρονοβόρος διαδικασία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών.

Μάλιστα με την δυνατότητα επανυποβολής της αίτησης υπαγωγής στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, προκειμένου να συμπεριληφθούν στην διαδικασία οφειλές από οικονομικές χρήσεις επομένων της αρχικής αίτησης ετών, ο κατηγορούμενος είναι δυνατόν να κερδίζει στην πραγματικότητα πολύ σημαντικό χρόνο(π.χ. 2-3 χρόνια), αποφεύγοντας να δικαστεί και να καταδικαστεί ενώ παράλληλα επιτυγχάνεται στην πράξη και η αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης.

Στην παρούσα φάση της πανδημίας εκδικάζονται από τα Ποινικά Δικαστήρια μόνο οι υπό παραγραφή υποθέσεις Μη Έγκαιρης Καταβολής Εργοδοτικών και Εργατικών Εισφορών. Παρατηρείται λοιπόν ότι οι συνήγοροι υπεράσπισης των κατηγορουμένων των υπό παραγραφή υποθέσεων, αντιμετωπίζουμε την διστακτικότητα της εκάστοτε έδρας του Δικαστηρίου, που σχετίζεται με το αν το Δικαστήριο δύναται να δώσει νέα αναβολή ή υποχρεούται να δικάσει την υπόθεση, καθώς πλησιάζει ο χρόνος παραγραφής της αξιόποινης πράξης (οκταετία από την πράξη). Μάλιστα δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι Εισαγγελείς της έδρας προτείνουν την συνέχιση της διαδικασίας στο ακροατήριο.

Την λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα την δίνει το άρθρο 15 παρ. 19Β του Ν.4469/2017, το οποίο ορίζει ρητά ότι κατά το χρονικό διάστημα αναστολής της ποινικής δίωξης αναστέλλεται και ο χρόνος παραγραφής του αδικήματος της Μη Έγκαιρης Καταβολής Εργοδοτικών και Εργατικών Εισφορών και συνεπώς δεν ισχύει ο χρονικός περιορισμός της παρ. 3 του άρθρου 113 του ΠΚ.

Αυτό σημαίνει, ότι για όσο πληρούνται οι όροι του Ν. 4469/2017, δεν χωρεί παραγραφή της αξιόποινης πράξης και συνεπώς το δικαστήριο ύστερα από σχετικό αίτημα πρέπει να δίνει, μέχρι την περάτωση της διαδικασίας του Εξωδικαστικού, σύντομες αναβολές προκειμένου να ελέγχει ανά τακτά χρονικά διαστήματα την συνέχιση των όρων διατήρησης της αναστολής.

Η πρόοδος της δίκης συνεχίζεται, μόνο αν απορριφτεί η αίτηση υπαγωγής του κατηγορούμενου στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών. Αν όμως υπαχθεί οριστικά και έχουμε ρύθμιση των οφειλών του, συνεχίζονται οι ως άνω αναστολές.

Με τον νόμο 4738/2020 (Νέος Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών), που ψηφίστηκε στις 27/10/2020 και θα τεθεί εν ισχύ από την 01-06-2021, αφενός θα έχουν την δυνατότητα υπαγωγής και τα φυσικά πρόσωπα, αφετέρου επιχειρείται να συντομευθεί κατά πολύ ο διαδικαστικός χρόνος, καθώς πλέον εισάγεται χρονικός περιορισμός δύο μηνών για την περάτωση της διαδικασίας.

Ο νέος νόμος με τις διαδικασίες express, δίνει κίνητρο πλέον και στα φυσικά πρόσωπα να ρυθμίσουν συνολικά τις οφειλές τους και να υποβάλλουν πρόταση υπαγωγής στην διαδικασία, ωφελούμενα παράλληλα από τις ως άνω αναστολές που συνεχίζουν να ισχύουν.

Στην περίπτωση που ευδοκιμήσει η διαδικασία και επιτευχθεί η έγκριση της σύμβασης αναδιάρθρωσης τότε όπως και στον παλαιότερο νόμο:

1. Αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης.
2. Αναστέλλεται η ποινική δίωξη για τα αδικήματα: Ι. Μη καταβολή χρεών στο Δημόσιο και ΙΙ. Μη έγκαιρη καταβολή Εργοδοτικών και Εργατικών εισφορών και αναβάλλεται η εκτέλεση της ποινής που επιβλήθηκε σύμφωνα με αυτά και εφόσον άρχισε διακόπτεται.
3. Κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής της ποινής αναστέλλεται ο χρόνος παραγραφής των ως άνω αδικημάτων.
4. Τέλος με την υπαγωγή στις ως άνω ρυθμίσεις αναστέλλεται η παραγραφή των ρυθμιζόμενων οφειλών καθ’όλη τη διάρκεια ισχύος αυτών και δεν συμπληρώνεται πριν από την πάροδο έτους από την λήξη της αναστολής.

* Ο Δεληγιάννης Αντώνιος – Αλέξανδρος είναι δικηγόρος, συνεργάτης της δικηγορικής εταιρίας ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ.