Του Γιάννη Καρούζου, Δικηγόρου-Εργατολόγου
Ένας στους οκτώ εργαζόμενους στην Ελλάδα, είτε είναι μισθωτός είτε είναι ελεύθερος επαγγελματίας (με ή χωρίς εργαζόμενους), δηλαδή το 12,4% του ενεργού πληθυσμού στην δεξαμενή του εργατικού δυναμικού (εργαζόμενοι και εργοδότες) δουλεύει 49 ώρες ή και παραπάνω την εβδομάδα στην βασική και κυρίαρχη απασχόλησή του.
Σημειωτέων ότι η εργατική νομοθεσία στην Ελλάδα επιτρέπει δουλειά έως 48 ώρες εργασία την εβδομάδα μαζί με την υπερεργασία και τις νόμιμες υπερωρίες…
Το ποσοστό που καταγράφει η Ελλάδα σε εργαζόμενους με πολλές ώρες απασχόλησης, σύμφωνα με την Eurostat, είναι το υψηλότερο στην ΕΕ των 27, ενώ ακολουθούν η Κύπρος με 10% και η Γαλλία με 9%.
Πρόκειται για απασχολούμενους ηλικίας 20 έως 64 ετών, οι οποίοι όμως είναι είτε εργαζόμενοι είτε και εργοδότες σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στατιστική Αρχή.
Ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ το 2024 ήταν 6,6%, ένα ποσοστό μειωμένο συγκριτικά με το παρελθόν, όταν ήταν 9,8% το 2014 και 8,4% το 2019.
Μια «βουτιά» στα στοιχεία της Eurostat κρύβει πλούτο συμπερασμάτων.
Κατ’ αρχήν τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στην Ελλάδα, οι αυτοαπασχολούμενοι φαίνεται πως κερδίζουν με διαφορά στην μάχη της υπερεργασίας:
Ειδικότερα, στην ΕΕ το ποσοστό των ελεύθερων επαγγελματιών που εργάζονταν πολλές ώρες (27,5% του συνόλου των αυτοαπασχολούμενων) ήταν υψηλότερο από αυτό των μισθωτών (3,4% του συνόλου των μισθωτών).
Ελεύθεροι επαγγελματίες
Παρομοίως και στην Ελλάδα το 43,9% των ελεύθερων επαγγελματιών – εργοδοτών με υπαλλήλους φαίνεται πως εργάζεται σκληρά (πάνω από 49 ώρες την εβδομάδα) στην επιχείρησή του, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 39,8%.
Με αυτή την επίδοση οι Έλληνες μικρομεσαίοι επιχειρηματίες έρχονται 8οι στην ΕΕ στην εντατικοποίηση της δουλειάς που απαιτείται για να διατηρηθεί ζωντανή η επιχείρηση, μετά τους Γάλλους που προηγούνται με 55%, τους Βέλγους και τους Αυστριακούς με 53,1% και 49,1% αντίστοιχα, αλλά και τους Φινλανδούς, Ολλανδούς και Ιρλανδούς.
Αυτοαπασχολούμενοι
Αν εξετάσουμε, βέβαια, τους αυτοαπασχολούμενους, δηλαδή τους ελεύθερους επαγγελματίες που δεν έχουν υπαλλήλους, η Ελλάδα κερδίζει χρυσό πανευρωπαϊκό μετάλλιο στην εντατικοποίηση της δουλειάς, καθώς σε αυτή την κατηγορία έχει το υψηλότερο ποσοστό σε ολόκληρη την ΕΕ, σχετικά με απασχολούμενους που εργάζονται περισσότερες από 49 ώρες την εβδομάδα για να διατηρήσουν ζωντανή την ατομική τους επιχείρηση.
Το 33,5% των αυτοαπασχολούμενων στην Ελλάδα απασχολείται πάνω από 49 ώρες την εβδομάδα στην δουλειά του, ενώ ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 21,9%. Η αμέσως επόμενη χώρα είναι το Βέλγιο με 33,1% και ακολουθούν η Αυστρία με 27,8% και η Ισπανία με 27,6%.
Μισθωτοί
Εντελώς διαφορετική, ωστόσο, είναι η εικόνα που καταγράφουν τα στοιχεία της Eurostat αποκλειστικά και μόνο για τους μισθωτούς, δηλαδή τους υπαλλήλους που απασχολούνται με σχέση εξαρτημένης εργασίας.
Σε αυτή την κατηγορία η Ελλάδα πέφτει δραματικά κατηγορία στην εντατικοποίηση της δουλειάς, καθώς – σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Eurostat – το 3,1% των υπαλλήλων εργάστηκε το 2024 πάνω από 49 ώρες την εβδομάδα στην κύρια εργασία του. Ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 3,4%, ενώ πρωταγωνίστρια είναι η Κύπρος με 9% και ακολουθούν η Πορτογαλία με 6,8%, η Γαλλία με 6,2% και το Λουξεμβούργο με 5,3%.
Οι κλάδοι «φωτιά»
Σε επίπεδο κλάδων είναι επίσης ενδιαφέροντα τα στοιχεία. Εστιάζοντας στους μισθωτούς παρατηρούμε πως οι πλέον σκληρά εργαζόμενοι στην Ελλάδα (πάντα στο περιβάλλον των μισθωτών) εντοπίζονται στην πρωτογενή παραγωγή και την αλιεία. Ειδικότερα:
Τεχνικά επαγγέλματα
- Ελλάδα: 2,8%
- ΕΕ: 2,5%
Εργαζόμενοι υποστήριξης γραφείου
- Ελλάδα: 1,4%
- ΕΕ: 0,9%
Eργαζόμενοι σε υπηρεσίες και πωλήσεις
- Ελλάδα: 3,1%
- ΕΕ: 2,5%
Εξειδικευμένοι εργαζόμενοι σε αγροτική παραγωγή, δασοκομία και αλιεία
- Ελλάδα: 8,6%
- ΕΕ: 4,7%
Εργάτες βιοτεχνιών και συναφών επαγγελμάτων
- Ελλάδα: 2,7%
- ΕΕ: 2,4%
Εργοδηγοί, χειριστές εγκαταστάσεων και μηχανημάτων
- Ελλάδα: 5,3%
- ΕΕ: 5%
Ανειδίκευτοι εργάτες
- Ελλάδα: 5,8%
- ΕΕ: 1,3%
Παρόμοια εικόνα και στην ΕΕ. Από όλες τις επαγγελματικές ομάδες, όπως ορίζονται από τη διεθνή τυποποιημένη ταξινόμηση επαγγελμάτων (ISCO), οι πολλές ώρες εργασίας ήταν πιο συχνές μεταξύ των ειδικευμένων εργαζομένων στη γεωργία, τη δασοκομία και την αλιεία (26,2% όλων των απασχολούμενων σε αυτήν την επαγγελματική ομάδα) και των διευθυντών (21,1%).
