Κάθε εργαζόμενος με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης, δικαιούται να λάβει ετήσια άδεια με αποδοχές από την έναρξη κιόλας της απασχόλησής του στην επιχείρηση, χωρίς μάλιστα να απαιτείται η συμπλήρωση ενός βασικού χρόνου εργασίας· η άδεια αυτή, δηλαδή, χορηγείται αναλογικά, με βάση το χρονικό διάστημα που απασχολήθηκε ο εργαζόμενος στην επιχείρηση. Μπορεί, όμως, ο εργοδότης να χορηγήσει την άδεια αναψυχής μονομερώς στον εργαζόμενο, χωρίς ο τελευταίος να ζητήσει να τη λάβει;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι αρνητική. Η κανονική άδεια χορηγείται κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου που υποβάλλεται στον εργοδότη, στο οποίο ο τελευταίος υποχρεούται να απαντήσει εντός δύο μηνών. Εξάλλου, στο άρ. 225 του Κώδικα Εργατικού Δικαίου (Κ.Ε.Δ., π.δ. 62/2025), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρ. 10 ν. 5239/2025, γίνεται λόγος για το, κατ΄ αρχήν, «αδιαίρετο» της άδειας αναψυχής· αναφέρεται δε, παράλληλα, ότι η άδεια μπορεί να κατατμηθεί μόνο με αίτημα του εργαζομένου, αρκεί το ένα μέρος της άδειας να περιλαμβάνει τουλάχιστον μία εργάσιμη εβδομάδα. Με τη νέα αυτή διάταξη, καταργήθηκε η δυνατότητα του εργοδότη να κατατέμνει μονομερώς την άδεια του εργαζομένου για την εξυπηρέτηση αναγκών της επιχείρησης, όπως προβλεπόταν πριν τη δημοσίευση του νέου εργασιακού νόμου. Η κανονική άδεια, δηλαδή, χορηγείται στον εργαζόμενο έπειτα από αίτημά του προς τον εργοδότη, ενώ πλέον δεν μπορεί να κατατμηθεί μονομερώς από τον εργοδότη, ακόμα κι αν υπάρχουν αυξημένες ανάγκες της επιχείρησης.
Ο εργαζόμενος πρέπει να λάβει την άδεια αναψυχής του μέχρι την 31η Μαρτίου του επόμενου ημερολογιακού έτους, άλλως η αξίωση για άδεια μετατρέπεται σε χρηματική και δεν μετατίθεται σε επόμενη χρονική περίοδο. Κατ’ εξαίρεση, λοιπόν, ο εργοδότης μπορεί να χορηγήσει μονομερώς την ετήσια άδεια στον εργαζόμενο, εφόσον πλησιάζει η λήξη αυτής της «περιόδου αναφοράς» (δηλαδή πλησιάζει η 31η Μαρτίου του επόμενου έτους) και ο εργαζόμενος δεν έχει αιτηθεί να λάβει την άδειά του.
Συμπερασματικά, η άδεια χορηγείται κατόπιν συνεννόησης μεταξύ του εργοδότη και του εργαζομένου, και πάντως ύστερα από αίτημα του τελευταίου· τυχόν δε «υποχρεωτική ανάπαυση» που επιβάλλεται από τον εργοδότη στον εργαζόμενο δεν συμψηφίζεται με τις ημέρες κανονικής άδειας. Σε περίπτωση που τα μέρη διαφωνούν ως προς την περίοδο χορήγησης της άδειας αναψυχής, αρμόδια για την επίλυση της διαφοράς είναι η Επιθεώρηση Εργασίας.
Δικηγόρος Εργατολόγος
