Μια χρήσιμη συνέντευξη με τον Δημήτρη Αναστασόπουλο για την απασχόληση των δικηγόρων, τις δυσκολίες, τις λύσεις.
Ο Δημήτρης Αναστασόπουλος είναι Δικηγόρος Αθηνών, Πρόεδρος της Ε.Ε.Ν.e-Θεμις (www.ethemis.gr) και Σύμβουλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Ερώτηση: Από ό,τι φαίνεται θα είσαι ο επόμενος Πρόεδρος του ΔΣΑ και ένα κομμάτι διαχείρισης αφορά στους νέους δικηγόρους. Τι φταίει και πολλά δικηγορικά γραφεία δυσκολεύονται να στελεχωθούν με νέους δικηγόρους, υπό την έννοια ότι δεν υπάρχει προσφορά εργασίας;
Απάντηση: Δεν είμαι σίγουρος ότι δεν υπάρχει προσφορά εργασίας. Ίσως δεν υπάρχει προσφορά «κατάλληλης» εργασίας, καθώς η νέα γενιά είναι πιο απαιτητική από τις προηγούμενες. Και καλά κάνουν. Βέβαια υπάρχει, η αλήθεια είναι, και μεγάλη ζήτηση πλέον. Δικηγορικές εταιρείες έχουν γιγαντωθεί, απασχολώντας εκατοντάδες νέους δικηγόρους, οργανισμοί και άλλοι φορείς απασχολούν επίσης πολλούς νέους δικηγόρους πλέον, ενώ και η δικηγορική εργασία κινείται σε αρκετά ικανοποιητικούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα πολλοί δικηγόροι να έχουν ανάγκη νέων συνεργατών. Συνεπώς και αυτοί είναι παράγοντες που σίγουρα συμβάλλουν στο ζήτημα που θέτετε κατά περιόδους.
Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα της υποστήριξης των νέων δικηγόρων και της κατάλληλης προετοιμασίας τους είναι για εμάς μείζον και θα αναφερθούμε αναλυτικότερα κατά την προεκλογική περίοδο.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την πρόβλεψη σας για τις επόμενες εκλογές, αυτό είναι κάτι που θα αποφασίσει κυριαρχικά η πλειοψηφία των συναδέλφων στα τέλη Νοεμβρίου. Εμείς θα παρουσιάσουμε το αμέσως επόμενο διάστημα τις προτάσεις και το πρόγραμμα μας και φιλοδοξούμε ότι οι συνάδελφοι θα μας εμπιστευτούν ώστε να το υλοποιήσουμε.
Ερώτηση: Θεωρείς ότι η Νομική Σχολή από την οποία αποφοίτησε ο νέος δικηγόρος επηρεάζει την επαγγελματική του πορεία;
Απάντηση: Αυτό είναι κάτι που απασχολεί από πάντα τη σχετική συζήτηση. Κατά πόσο, δηλαδή, οι Νομικές Σχολές προετοιμάζουν κατάλληλα τους απόφοιτους τους για τη δικηγορία. Η αλήθεια είναι ότι αυτό μόνο σε ό,τι αφορά τη θεωρητική κατάρτιση συμβαίνει. Και είναι κάτι αναμενόμενο και αποδεκτό. Ο απόφοιτος της Νομικής έχει πολύ καλή θεωρητική κατάρτιση αλλά ελάχιστες γνώσεις για το τι εστί δικηγορία στην πράξη. Εκεί είναι η μεγάλη ευθύνη των Συλλόγων μας, και ιδίως του ΔΣΑ, να αναβαθμίσει ουσιαστικά την άσκηση και να παρέχει ουσιαστικές γνώσεις για την άσκηση της δικηγορίας, μετά την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος. Με τη δημιουργία, μεταξύ άλλων, σχολής ασκούμενων και νέων δικηγόρων, όπου θα εκπαιδεύονται οι νέοι συνάδελφοι μας σε πρακτικά ζητήματα, από τους καλύτερους του χώρου.
Ερώτηση: Αναφορικά με την αμοιβή των νέων δικηγόρων, θεωρείς ότι τα δικηγορικά γραφεία ή οι νέοι δικηγόροι μαξιμαλίζουν στις απαιτήσεις τους;
Απάντηση: Αν συγκρίνουμε με τα παλαιότερα χρόνια, ναι. Αν συγκρίνουμε με το τι είναι ορθό, όχι. Υπήρχε μα νοοτροπία παλαιότερα ότι στην άσκηση, ή και στα πρώτα σου βήματα, δεν χρειάζεται να αμείβεσαι. Αυτό είναι ασφαλώς κάτι λάθος. Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια σημαντική διόρθωση, με την αύξηση και διασφάλιση των κατώτατων ορίων των αμοιβών των ασκούμενων και νέων δικηγόρων. Μάλιστα η Παράταξη μας είχε πρωτοστατήσει σε αυτό. Υπάρχουν ωστόσο ακόμα πολλά να γίνουν και θα τα συζητήσουμε και αυτά αναλυτικά το επόμενο διάστημα.
Ερώτηση: Βρίσκεις χρήσιμο ο ΔΣΑ να οργανώνει πρακτικά σεμινάρια ουσιαστικής άσκησης και απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας των νέων δικηγόρων;
Απάντηση: Ασφαλώς και ναι. Άλλωστε εμείς, εδώ και 16 περίπου χρόνια, μέσω της Ένωσης Ελλήνων Νομικών e-Θέμις, έχουμε δώσει μεγάλη έμφαση στη διοργάνωση σεμιναρίων και συνεδρίων για τους νέους, και όχι μόνο, δικηγόρους. Αυτό όμως είναι κάτι που πρωτίστως οφείλει να κάνει ο ΔΣΑ, με εισηγητές τους καλύτερους του χώρου μας. Και με εστίαση του ενδιαφέροντος τόσο σε ζητήματα της πράξης όσο και σε σύγχρονα θέματα. Είναι από τα πρώτα πράγματα που θα βάλουμε μπροστά ως επόμενη διοίκηση του ΔΣΑ, αν οι συνάδελφοι μας μας εμπιστευτούν.
Ερώτηση: Μήπως ήρθε η ώρα πιστοποιημένης εξειδίκευσης των δικηγόρων σε ειδικότητες (π.χ. απόκτηση ειδικότητας ποινικολόγου) και υπό ποια διαδικασία;
Απάντηση: Η πιστοποίηση είναι κάτι διάφορο από τη διαρκή κατάρτιση και ενημέρωση. Και επειδή στην Ελλάδα συνηθίζουμε να υιοθετούμε θεσμούς εφαρμόζοντας τους στρεβλά στην πράξη, θα μου επιτρέψετε να είμαι πολύ επιφυλακτικός σε διαδικασίες εξειδίκευσης. Προέχει η ουσιαστική αναβάθμιση της άσκησης και των εξετάσεων για την απόκτηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος και η διαρκής εκπαίδευση, κατάρτιση, ενημέρωση των συναδέλφων μας γύρω από όλους τους τομείς δικαίου. Όλα τα άλλα είμαστε ανοικτοί να τα συζητήσουμε, σε ανοικτή διαβούλευση με το σώμα. Και, πάντως, την τελική «πιστοποίηση» εξειδίκευσης τη δίνει στο τέλος η ίδια η κοινωνία. Ας εξασφαλίσουμε εμείς πρωτίστως την ουσιαστική γνώση και την τήρηση των κανόνων δεοντολογίας.
Δικηγόρος Εργατολόγος
